RSS

Pomysły na krótsze i dłuższe wycieczki Cudze chwalicie swego nie znacie

SZAFARNIA CHOPINA

14:01 | Etykiety:


SZAFARNIA 

CHOPINA


Wśród malowniczych pól ziemi dobrzyńskiej, w sąsiedztwie rzeki Drwęcy, kilka kilometrów od Golubia-Dobrzynia leży Szafarnia. 

Najbardziej znaczącym wydarzeniem, dzięki któremu Szafarnia pojawiła się na kulturalnej mapie Europy, stał się pobyt w majątku Dziewanowskich Fryderyka Chopina (1810 –1849) - wybitnego polskiego kompozytora i pianisty. 

Dzięki wizytom wielkiego Polaka, Szafarnia zasłynęła w świecie muzycznym.
Pobyt Chopina na ziemi dobrzyńskiej stał się doskonałym pretekstem do zainicjowania działalności kulturalnej mającej na celu upowszechnianie i propagowanie muzyki tego wybitnego polskiego kompozytora. 
Podobnie jak przed laty, także i dzisiaj Szafarnia zachęca do odwiedzenia tego przepięknego zakątka ziemi dobrzyńskiej. W miejscu dawnego modrzewiowego dworku Dziewanowskich stoi dzisiaj budowla z końca XIX w, w której znajduje się Ośrodek Chopinowski – miejsce licznych imprez kulturalnych. 

Wokół rozciąga się park ze stawem w kształcie fortepianu, który zachwyca kojącą ciszą i zaprasza do licznych spacerów pośród drzew pamiętających jeszcze czasy młodego Chopina. 

Wśród pomników przyrody znajdujących się na terenie parku należy wyróżnić Lipę Chopina oraz Dęby Dziewanowskich.

W 1949 roku w 100-lecie śmierci Chopina odbył się tu pierwszy koncert chopinowski i otwarto izbę pamięci.

W 2004 roku rozpoczął tu działalność Ośrodek Chopinowski. zajmujący parter dworu Dziewanowskich. 
Znajdują się tu:
sala ćwiczeń, biblioteka, sala konferencyjna, sala muzealna ze zbiorami poświęconymi wielkiemu kompozytorowi, oraz oczywiście sala koncertowa, w której honorowe miejsce zajmuje fortepian firmy Steinway & Sons. 
Na piętrze znajdują się pokoje dla gości, a  w zabytkowych piwnicach dworku znajduje się kawiarnia.

Na scenie Ośrodka Chopinowskiego występują uznani artyści z Polski i zza granicy, a usłyszeć można nie tylko utwory Chopina. 
Szafarski repertuar to zarówno muzyka klasyczna jak i interpretacje jazzowe, czy muzyka kabaretowa. 
Głównym celem tej instytucji jest przede wszystkim edukacja chopinowska dzieci i młodzieży z Polski i zagranicy. 
Towarzyszą temu różne imprezy, do których należy m.in.: Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina dla Dzieci i Młodzieży.
Po kilku godzinach spędzonych na zwiedzaniu miałem wrażenie jakbym się cofnął w czasie do epoki Fryderyka Chopina.
Serdecznie zapraszam.

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS
Read User's Comments(0)
Autor: Wycieczki po Polsce

CHEŁMNO

01:40 | Etykiety:



CHEŁMNO –
MIASTO
ZAKOCHANYCH
I ZABYTKÓW 


        Jest wiele pięknych miejsc na szlaku Wisły, w każdym z nich warto się zatrzymać. Jednym z takich miejsc jest położone w woj. kujawsko-pomorskim Chełmno. To miasto warto choćby na krótko odwiedzić, to wspaniale zachowane miasto średniowieczne: pospacerujesz tu wzdłuż ocalałych niemal w całości i jednych z najdłuższych w Europie murów obronnych, ulicami starówki, których to uporządkowany układ nie zmienił się od czasów powstania miasta, potrafi zachwycić jeszcze zanim się do niego zawita...        

Widok Chełmna ze wzgórz leżących na południe od miasta zachwyca i zdumiewa . Dwuipółkilometrowy pierścień murów obronnych otacza gęsto zabudowane stare miasto, nad którym górują potężne bryły gotyckich kościołów i smukła wieża renesansowego ratusza. 

Do woli można tu kontemplować widok z końca XVI w. W zasięgu wzroku nie ma bloków, zakładów przemysłowych czy innych budowli typowych dla naszych czasów. Chełmno jest jednym z nielicznych, a może jedynym miastem w Polsce, które nie tylko zachowało dawną zabudowę i średniowieczny układ, ale również nie zostało skażone współczesną architekturą. 

 Krótka historia:                
Prawa miejskie otrzymało Chełmno w 1233 roku z rąk wielkiego mistrza krzyżackiego Hermana von Salze oraz mistrza krajowego Hermana von Balk W 1244 roku książę pomorski  Świętopełek zdobył podstępem miasto utrzymując je przez jakiś czas.W okresie powstań plemion Prusów około 1263 roku wódz  Jaćwingów Skumand spustoszył i ograbił okolice Chełmna.  
Krzyżacy pierwotnie zaplanowali swoją  stolicę w Chełmnie. Jednak silna ekspansja krzyżacka oraz rozwój terytorialny przyczyniły się do zmiany planów.Od początku XIV wieku Chełmno należało do Związku Miast Hanzeatyckich wyrastając na duże i bogate miasto. Wojny polsko – krzyżackie na początku XV wieku spowodowały pogorszenie sytuacji gospodarczej miasta. 
W 1457 roku podczas wojny trzynastoletniej miasto opanował jeden z  najwybitniejszych zaciężnych dowódców krzyżackich –Bernard Szymborski.  Król Aleksander Jagiellończyk w 1505 roku przekazał miasto biskupom chełmińskim, co spowodowało upadek gospodarczy i polityczny miasta. Po rozbiorze kraju w 1772 roku miasto przeszło pod władzę pruską, która przejęła majątek kościelny. Od połowy XIX wieku w mieście zaczął rozwijać się przemysł, powstały: fabryka maszyn rolniczych, odlewnia żelaza, odlewnia dzwonów, cegielnia, browar i wiele mniejszych firm.
Niewiele minut potrzeba by stare Chełmno przejść wzdłuż i wszerz, a jednak tym, którym „historia zapisana w cegłach” przemawia do wyobraźni, taki spacer może zająć całe godziny, dla niektórych może być „podróżą przez wieki”. Mi zajęło to 4 godziny.
Wycieczkę po mieście rozpoczynamy od ulicy Dworcowej. Za Urzędem Miejskim skręcamy w prawo na PLANTY.
 Nowe Planty (dawniej: Promenada) powstały w latach 1834-1835. Położone są w miejscu starych rowów obronnych i rozciągają się od ul. Wodnej  do Bramy Grudziądzkiej. Od początku swego istnienia stały się ulubionym miejscem spacerowym.  Dziś główną atrakcją Nowych Plant są przepiękne dywany kwiatowe.
Przy murze znajduje się ławeczka zakochanych z metalowymi postaciami zakochanych.  Mijamy kapliczkę z cudownym żródełkiem. 
W głębi plant znajduje się punkt widokowy z którego roztacza się przepiękny widok na dolinę Wisły i samą rzekę. 

Wracamy do ul. Dworcowej i przechodzimy przez Bramę Grudziądzką
 Znajdująca się u wylotu ulicy Grudziądzkiej. Brama Grudziądzka(popularnie zwana Bramką, dawniej Grubieńska) była główną bramą wjazdową do miasta, dziś jest jedyną zachowaną bramą miejską. Pierwotnie brama ta istniała jako wieża, do której po obu stronach przylegały mury obronne (w jej bocznych ścianach widać jeszcze ślady przejść na ganki strażnicze). 

Przed bramą znajdował się głęboki rów, a wjazd umożliwiał zwodzony most. Tutaj kiedyś mieściło się więzienie miejskie. W 1694 roku w miejsce przybudówki i mostu zwodzonego powstała renesansowa kaplica. To dzięki niej Bramka szczęśliwie uniknęła w XIX wieku rozbiórki.

Idziemy deptakiem [ ul. Grudziądzka ] do rynku . Rynek - centralne miejsce w mieście... To tutaj niegdyś skupiało się życie chełminiaków, tutaj handlowano, spotykano się, władze miasta miały tu swoją siedzibę, występni mieszkańcy przykuwani byli do pręgierza... Rynek stanowi prostokątny plac o pow. 1,5 ha , od niego rozchodzą się główne ulice, na jego terenie stoi chyba najbardziej obfotografowany obiekt Chełmna - ratusz.

Średniowieczna siedziba burmistrza i rady miejskiej została wzniesiona ok. roku 1298. Gotycki budynek był mniejszy i niższy od obecnego, posiadał 2 kondygnacje i wieżę. Mieściły się w nim skarbiec, waga miejska, a na piętrze pomieszczenie reprezentacyjne (izba letnia). Z tamtego czasu pochodzi zawieszony na zachodniej elewacji tzw. pręt chełmiński, który stanowił dla handlujących w mieście podstawowy wzorzec miary. Ratusz był siedzibą władz miejskich od początku powstania aż do roku 1975. Dziś mieści się tutaj Muzeum Ziemi Chełmińskiej, które oprócz stałych ekspozycji obejmujących historię Chełmna, organizuje okolicznościowe wystawy, spotkania i koncerty.

Ul. Rycerską dojdziemy do kościoła dominikańskiego. Kościół powstał na początku XIII wieku, jego budowa ciągnęła się jednak przez niemal sto lat. Chociaż z zewnątrz kościół prezentuje się dość ponuro (głównie jego starsza część), to jego wnętrza kryją piękny ołtarz z XVIII wieku. W podłodze prezbiterium tkwi płyta nagrobna z 1360 roku, przedstawiająca pierwszego biskupa chełmińskiego, Heidenryka  (zm. 1306 r.).              
Za kościołem znajduje się Plac Rycerski / osada średniowieczna/.  Odbywają  się tutaj Turnieje Rycerskie  o Złotą Jaszczurkę Bractw Zaprzyjaźnionych. Osada Rycerska przy ulicy Kościelnej w Chełmnie staje się kilka razy w roku miejscem średniowiecznych rozgrywek i polem bitwy.           

Idąc Dominikańską mijamy Wieżę Ciśnień,- 13 kwietnia 1899 r. w szczycie wybudowanej wieży, w cynowej puszce, umieszczono akt erekcyjny zaopatrzony w pieczęć opłatkową miasta Chełmna oraz monetę 10 fenigów. Puszka została odnaleziona i przekazana do zbiorów Muzeum Ziemi Chełmińskiej w 1984 r. Nowa wieża ciśnień tłoczyła wodę na wysokość czwartego piętra a zasilały ją dwie pompy zasilane silnikami gazowymi.    
Dochodzimy do ul. Klasztornej przy której znajduje się  Zespół Klasztorny.
Na terenie zespołu klasztornego znajduje się prawdopodobnie najstarszy obiekt w Chełmnie – wieża  Mestwina (Mściwoja), ocalała część byłej warowni krzyżackiej (w Chełmnie nie zbudowano zamku, gdyż ten istniał już w pobliskim Starogrodzie). 

Tutaj też możemy obejrzeć drugą z ocalałych w mieście bram - Merseburską. Swoją funkcję przestała jednak pełnić już dawno temu i została zamurowana. Dziś urządzono tam kaplicę Grobu Pańskiego. Zwiedzając klasztor należy koniecznie odwiedzić park, który pod względem urządzenia i zadbania mógłby być wzorem dla chełmińskich plant (ech, gdybyż tak było wszędzie...). Ponadto znajduje się on na skraju wysoczyzny przez co można stamtąd podziwiać panoramę Doliny Wisły.                   

Na Franciszkańskiej kościół Franciszkanów  to kolejny z trzech największych kościołów w Chełmnie. Kościół jest budowlą o układzie halowym z prosto zakończonym prezbiterium. Charakterystycznym elementem budowy jest smukła, ośmioboczna dzwonnica (wys. 54,5 m). Do dziś w jego wnętrzu nie zachowało się wiele z jego dawnego, bogatego wyposażenia, które po kasacie zakonu przeniesiono do innych kościołów.                                                                

Przy tej samej ulicy znajduje się Dawna Akademia Chełmińska.          
Idziemy ul. Szkolną w stronę murów obronnych, znajduje się tam dobrze zachowana Baszta Prochowa. W baszcie  Muzeum Ziemi Chełmińskiej zorganizowało stałą wystawę zbiorów archeologicznych i etnograficznych.
 W Chełmnie powiadają, że właśnie w Baszcie Prochowej w 1470 r. zginął Bernard Szumborski, Morawianin, dowódca wojsk zaciężnych Zakonu Krzyżackiego. Był wybitnym dowódcą w okresie wojny trzynastoletniej, ale po jej zakończeniu ciemiężył Chełmno i Brodnicę, które wziął w zastaw za żołd niewypłacony mu przez Zakon.
Przy murze dochodzimy do Kaplicy Św. Marcina . Znajdująca się niedaleko kościoła Św. Ducha kaplica św. Marcina jest najmniejszym i najmłodszym gotyckim obiektem tego typu w mieście. Powstanie jej datuje się na XIV wiek. Od XIX wieku kaplica używana była przez pewien okres przez uczni pobliskiego gimnazjum, potem spotykali się tu członkowie Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół".
Dochodzimy do Kościoła Św. Ducha. Kościół zbudowano w latach 1280-1290, a na początku XIV wieku dobudowano do niego wieżę. Jest kolejną (obok fary) świątynią orientowaną na osi wschód-zachód. Od początku swego istnienia spełniał rolę kościoła przyszpitalnego - obok niego do XIX wieku mieścił się szpital. Do niedawna można było obejrzeć w nim m.in. zawieszone pod ciekawym, beczkowym sklepieniem chełmińskie sztandary. Dziś jednak z powodu postępującego niszczenia budowli sztandary te zostały przeniesione do Muzeum Ziemii  Chełmińskiej.

Ul. Toruńską wracamy do Kościoła Farnego najstarszego na Pomorzu Wschodnim.  Chełmno pretenduje do miana "polskiej stolicy zakochanych". I ma po temu powód - w chełmińskiej farze znajdują się relikwie św. Walentego przechowywane  tam od paru wieków.

W kościele farnym, w pobliżu ołtarza głównego mieści się osobny ołtarz, który w 1715 r. księża misjonarze przeznaczyli św. Walentemu. Obraz przedstawia ścięcie tego męczennika, a na drzwiczkach schowka widnieje łaciński napis świadczący o cudowności znajdującej się tam relikwii .
Wnętrze kościoła zdobią pierwotne, gotyckie elementy jak i te pochodzące z następnych epok. Ołtarz główny pochodzi z 1710 roku.. W pobliżu głównego portalu zawieszona jest meluzyna, świecznik w kształcie głowy jelenia. 
Jego ciekawą cechą jest to, że zawieszony na konopnej linie reaguje na wilgotność powietrza, przez co wykorzystywany jest jako barometr - zwracając się ku ołtarzowi wskazuje dobrą pogodę, odwracając łeb w kierunku portalu zapowiada deszcze.      Namawiam   na wejście na wieżę  kościoła farnego skąd rozciąga się przepiękny widok na całe Chełmno i okolicę.        

Wracamy Deptakiem udekorowanym kolorowymi sercami . Za  Bramą Grudziądzką skręcamy w prawo gdzie w parku Rydygiera znajduje się murowana ławeczka przy fontannie. Wymarzone miejsce na zrobienie pamiątkowej fotografii z pobytu w Chełmnie

Na tym kończymy naszą przygodę  z historycznym Chełmn

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS
Read User's Comments(0)
Autor: Wycieczki po Polsce

GRUDZIĄDZ spichrze nad Wisłą

05:19 | Etykiety:


GRUDZIĄDZ
spichrze nad Wisłą   



 Pomimo burzliwej historii, w Grudziądzu zachowało się wiele zabytków wartych obejrzenia, które przyciągają swoją niepowtarzalnością, różnorodnością architektoniczną oraz niezaprzeczalnym urokiem. 
Proponuję zwiedzanie Grudziądza z uwzględnieniem najciekawszych zabytków architektury. Nasz spacer po starym mieście rozpoczynamy od  największego  placu Grudziądza - Alei 23 Stycznia. 
Dawniej był to Rynek Zbożowy i najpiękniejsza w okresie międzywojennym dzielnica handlowa. 

Dzisiaj, w wolnych chwilach, Grudziądzanie chętnie tutaj odpoczywają i spacerują. Z tego miejsca widoczne są pozostałości murów miejskich
 Wzniesione na początku XIV w. mury pod koniec XIX wieku, wskutek rozbudowy miasta, częściowo rozebrano. 
Zachował się południowo-wschodni narożnik z przyziemiem baszty, a w ciągu murów południowych zachowała się wieżyczka wodociągowa, którą czerpano wodę z kanału Trynka (obecnie płynie pod ziemią).

Idąc w dół przy kanale Trynki ukazuje nam się na skarpie pięknie wkomponowany Klasztor Benedyktynek. Pierwszy klasztor zbudowany w 1631r. został spalony w czasie potopu szwedzkiego. Obecny, barokowy, pochodzi z lat 1728-1731.  

Obecnie swoją siedzibę ma tutaj muzeum. Gmach ma kształt nieregularny, w kształcie litery „L’. Krótszym skrzydłem połączony z kościołem Św. Ducha.
  Kamiennym deptakiem dochodzimy do jedynej ocalałej bramy..

W pobliżu Bramy Wodnej pośrodku fontanny stoi rzeźba Flisaka. Dawniej flisakami byli chłopi ze wsi nad Wisłą, którzy spławiali towary rzeką. 
Obok pomnika można zobaczyć tabliczki z nazwami ul. Grudziądzkiej, które były lub są umieszczone w innych miastach w Polsce i Europie.

 Brama Wodna z początku XIV w., dawniej zamykana broną (dzisiejsza brona pełni funkcję ozdobną). Spalona w 1659 r. oraz w 1945r., po wojnie gruntownie odbudowana. 
Bramą wbudowaną we fragment murów miejskich wjeżdżano do miasta i zamku z Placu Portowego (błoni nadwiślańskich).    Wskutek odbudowy przekształcono jej elewację od strony miasta, przez co straciła gotycki i obronny charakter. Przechodząc przez bramę po prawej mijamy Klasztor-muzeum godne zwiedzenia, na wprost wchodzimy w historyczną ul. Spichrzową . 

Pierwszy murowany spichlerz powstał w 1341 roku i wraz z pozostałymi stanowił, podobnie jak dziś, zwarty ciąg. Te monumentalne budynki spełniały wówczas funkcję magazynów zbożowych oraz obronną, zaś po przekształceniu w XIX i XX w. kilku z nich – również mieszkalną. Większość spichrzy pochodzi z XVI-XVIII w. 

Od strony Wisły budynki są wielokondygnacyjne, podparte wysokimi szkarpami, od strony miasta (ul. Spichrzowej) przeważnie dwukondygnacyjne. Wewnątrz spichrzy doskonale zachowane są konstrukcje drewniane i stropy belkowe.

 Ul. Reja dochodzimy do Rynku Głównego. Placu w kształcie prostokąta wybrukowanego w 1843 r. kostką granitową i bazaltową, z odejściem ośmiu ulic w czterech rogach. Dawniej na Rynku stał gotycki ratusz (do 1851 r.), kościół ewangelicki im. Króla Fryderyka II (1785-1899 r.), zaś do II wojny w zachodniej pierzei luksusowy hotel i restauracja „Królewski Dwór”.  Zniszczone kamieniczki w 1945 r., zostały odbudowane w stylu barokowym. 

Do dziś w pierzei północnej zachowała się kamienica z przełomu XVI i XVII w. "Pod Łabędziem", powstała z połączenia wspólną fasadą 2 kamienic. W centralnej części rynku stoi
pomnik "Żołnierza Polskiego", postawiony na miejscu Pomnika Niepodległości, zniszczonego w 1939 r. przez hitlerowców.

Z rynku udajemy się ul. Kościelną w stronę Kościoła Farnego . Budowę kościoła rozpoczęto w 1286r. W Kolegiacie odbywały się obrady sejmiku generalnego. Podczas okupacji szwedzkiej 1655-59 kościół został zniszczony w pożarze. W 1728r.gruntownie odnowiono kościół w stylu barokowym. 

W środku zobaczymy bardzo dużo przepięknych rzeżb  i obrazów m.in. łaskami słynący obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVII w. w srebrnej sukience, trybowanej z pocz. XVIII w., wzbogacony o dwie pozłacane korony poświęcone 9.03.2002 r. przez Jana Pawła II. 
Przed ołtarzem z prawej strony XIII-wieczną chrzcielnicę typu gotlandzkiego, zdobioną ornamentem kwiatowym, smokami i maszkaronami, z romańską czarą granitową.   Na uwagę zasługują też dwie kropielnice granitowe, średniowieczne z XIII/XIV w. w kruchcie i pod wieżą.
Przy ul. Ratuszowej znajduje się Kolegium ufundowane przez wojewodę chełmińskiego Jana Działyńskiego wzniesione w latach 1647-1725.  W sieni na sklepieniu znajduje się  XVIII-wieczna  polichromia z namalowaną iluzjonistycznie kopułą.  Od 1897 r. do dziś swoją siedzibę ma tu Urząd Miejski. Z barokowej wieży od 22 VII 1956 roku grany jest hejnał grudziądzki kompozycji kpt. Stanisława Szpuleckiego.
 
 Obok znajduje się  Kościół pw. św. Franciszka Ksawerego i wraz z kolegium stanowi kompleks ufundowany przez Jana Działyńskiego, który jezuitów sprowadził do Grudziądza w 1622 r. Kościół budowany w latach 1648-1723 w stylu barokowym. 
Od południa z prezbiterium prowadziło przejście do kolegium, od północy zakrystia z lożą na piętrze. Na uwagę zasługuje bogaty wystrój wnętrza, jednolity regencyjny, oraz rzeźby, obrazy i naczynia liturgiczne z XVII i XVIII w. i cztery konfesjonały z XVIII w. ze scenami pasyjnymi.

W pobliżu znajduje się Plac Miłośników Astronomii z pomnikiem Mikołaja Kopernika pośrodku. Pomnik postawiony w 1972 r. upamiętnia wystąpienie sławnego astronoma na jednym z sejmików Prus Królewskich w Grudziądzu, gdy w dniu 21 marca 1522 roku wygłosił swój słynny traktat o monecie.

Z placu udajemy się ul. Tkacką i Zamkową na górę zamkową.  Na najwyższym wzniesieniu w Grudziądzu, w latach 1250–1299 Zakon Krzyżacki wzniósł Zamek. Krzyżacka warownia na planie nieregularnego czworoboku swym wyglądem przypominała zamek w Gniewie z tą różnicą, że pomiędzy skrzydłami pn. i zach. istniała tu 30-metrowej wysokości wieża, zwana Klimkiem. 

Zamek wielokrotnie niszczony, głównie w okresie wojen szwedzkich. W 1801 r., na rozkaz Fryderyka Wilhelma III, zamek rozebrano, a cegły z rozbiórki posłużyły do budowy Cytadeli. Po zamku został tylko Klimek oraz studnia o głębokości 50 m i średnicy 2,5 m. Ostatecznie Klimka wysadziły w powietrze oddziały niemieckie w dniu 5 marca 1945 r. 
Dziś możemy podziwiać studnię, resztki murów kaplicy zamkowej, odsłonięte fundamenty wieży Klimek oraz wspaniałą panoramę, jaka roztacza się stąd na miasto i dolinę Wisły.
Schodzimy z góry schodami w stronę Wisły. Najciekawsze zostawiłam na koniec. Idąc brzegiem rzeki po lewej stronie ukazuje nam się przepiękny widok. Jest to chyba jedyne miejsce na świecie z takimi budowlami.


Kilkadziesiąt wielokondygnacyjnych spichrzy podpartych wysokimi szkarpami daje nam niesamowite wrażenie. Warto zwrócić uwagę na kule armatnie wmurowane w elewacje zewnętrzne. 
Na tym kończymy naszą historyczną wycieczkę po Grudziądzu. Polecam też zwiedzenie Cytadeli Grudziądzkiej ale to już na osobną wycieczkę.
    

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS
Read User's Comments(0)
Autor: Wycieczki po Polsce
Subskrybuj: Posty (Atom)